Sosyal medyada dikkat edilmesi gereken en büyük tehditlerden biri, iddia ettikleri kişi olmayan insanların gerçekleştirdiği dolandırıcılık eylemleridir. Onları nasıl tanıyabileceğinizden bahsedelim.
Dünya genelinde 4,5 milyar insanın, yani küresel nüfusun neredeyse yüzde 55’inin, büyük platformların birinde en az bir hesabı var. Yine dünya genelinde İnternet kullanıcıları her gün yaklaşık iki buçuk saatini tercih ettikleri sosyal medya platformlarında haber okuyarak, hikaye ve resimler paylaşarak geçiriyor. Başka bir deyişle, sosyal medyanın, diğer insanlarla nasıl etkileşim ve iletişim kuracağımız da dahil olmak üzere, yaşamlarımız üzerinde tahmin edilemeyecek ölçüde etkisi var.
Ancak her şey sosyal medyada göründüğü gibi değil. İnternetin geneline bakıldığında bu platformlar dolandırıcıların ve sahte haber dağıtanların yuvası haline geldi. Dünya genelindeki kullanıcı sayısının büyüklüğü, kullanıcıların oluşturdukları içeriklerin çeşitliliği ve kötü niyetli aktörlerin her duruma adapte olma hızı, bu platformların denetlenmesini sağlayan kurum ve kuruluşların işini çok zorlaştırıyor.
Bu da kullanıcıların sorunların çözümünü bulma konusunda kendi başlarına kaldıklarını gösteriyor.
Sosyal medya, dolandırıcılar için bir cennet
Dikkat edilmesi gereken en büyük tehditler, iddia ettikleri kişi olmayan arkadaşlar ve takipçilerdir. Dolandırıcılar genelde otomatik botlar tarafından kaydedilen ve yönetilen bu profilleri kullanarak kullanıcılara “gerçek olamayacak kadar iyi” tekliflerle mesajlar atar, hikaye anlatımı ile tıklama tuzağı kurar, duygusal anlamda aldatma mesajları gönderir vb. Bu kandırma mesajları “profilinizi kim görüntüledi” bağlantısı, sahte kripto para yatırımı, ya da ücretsiz hediye kartı gibi çok çeşitli konularda olabilir.
Özetle, onların istediği paranız ve/veya kişisel bilgilerinizdir. Kötü amaçlı bir bağlantıya tıklamanızı, kötü amaçlı yazılım indirmenizi ya da gönüllü bir şekilde kişisel bilgilerinizi vermenizi bekliyor olabilirler. Hatta sizi, duygusal dolandırıcılık ya da kripto sahtekarlığı gibi daha büyük bir dolandırıcılık hareketinin parçası haline getirmek istiyor olabilir.
Sahtekarları tespit etmek için 10 ipucu
Sosyal medya platformlarında, gerçek olmayan profilleri ve hesapları kaldırma konusunda giderek iyileşme adımları atılıyor. Ancak %100 başarılı olmaktan çok uzaklar. Bu sitelerde karşılaştığımız şeyler hakkında hepimizin çok daha dikkatli olması gerekiyor. İşte sahtekarları tespit etmenin yolları:
- Alışılmışın dışında bir biyografi: Sahte hesaplarda başka yerlerden kopyalanan ve güncellenen biyografiler bulunabilir ve bu da uyumsuz cümlelerin bir arada kullanılmasına yol açabilir. Ayrıca yazım hatalarına, aşırı emojilere ve/veya bir botu işaret eden yapmacık yazım diline de dikkat edin.
- Başkasını taklit edenler: Dolandırıcılar, kendilerine para gönderilmesini istemeden önce, kurbanla romantik bir çevrimiçi ilişki kurmaya yönelik bir teklifle, flört sitelerinde yaptıkları gibi sahte sosyal medya profilleri kullanabilirler. Tersine görsel arama, yapılacak ilk iş olmalıdır. Ayrıca bu makalede listelenen, bir dolandırıcıyı ele veren diğer işaretleri de inceleyin veya videoyu izleyin.
- “Takipçiler” ve “Takip edilenler” arasındaki uyumsuzluk Bu özellikle Instagram’da ön plana çıkar. Spam hesapları otomatik olarak yüz binlerce kullanıcıyı takip eder ama bunların çok azı bu hesapları geri takip eder.
- Arkadaşa ait profil resmi: Bazen dolandırıcılar bir arkadaşının hesabını kopyalamaya çalışır. Daha sonra arkadaşının başı dertteymiş gibi davranıp para isteyen acil bir mesaj gönderebilirler. Bunu yapmak göründüğünden daha kolaydır ve yine de pek çok farkında olmayan sosyal medya kullanıcısını kandırır. Herhangi bir arkadaşınızın size gerçekten böyle bir mesaj gönderip göndermediğini tekrar kontrol etmek her zaman faydalıdır. Onlara bu durumu bir başka kanaldan sorun. Ya da mesajı gönderen hesabı inceleyin. Burada listelenen bir dolandırıcılığın işaretlerinden herhangi birini gösteriyor mu?
- Doğrudan mesaj (DM) spamleri Dolandırıcılık hesapları genellikle size sahte tekliflerle doğrudan mesaj göndermeye çalışır ve sizi başka birine DM göndermeye veya daha fazla bilgi edinmek için bir web sitesini ziyaret etmeye teşvik eder. Bu hesaplar aynı zamanda sahtedir ve kripto yatırım dolandırıcılığından satış dolandırıcılığına kadar her şeyi satmak için kullanılır.
- Resmi bir onay işareti bulunmaz: Örneğin Instagram, Facebook ve X (Twitter) resmi işletme hesaplarını, ünlü isimleri ve diğerlerini belirlemek için onay işareti ya da rozetler verir. Bir kuruluş veya kişi gibi görünen ancak bunların hiçbirini içermeyen bir hesap görürseniz, bu büyük ihtimalle sahtedir.
Birçok örnekten sadece biri (oldukça uç bir örnek) (kaynak: Reddit)
- Gönderi hareketleri: Sahte hesaplar genellikle tek seferde – belki de benzer veya aynı başlıklarla – çok sayıda içerik yayımlar ve ardından sessizliğe bürünür. Veya hiç gönderi yayımlamayabilirler. Bu nedenle gönderilerin miktarını, kalitesini ve sıklığını kontrol edin.
- Ücretsiz hediyeler: Örneğin bir anket karşılığı hediye ve/veya nakit teklif eden hesaplara dikkat edin. Bunu yapmak için büyük bir ismi taklit edebilir. Onlar sadece sizin kişisel bilgilerinizi istemektedir.
- Çok indirimli ürünler: Sahte hesaplar aynı zamanda büyük oranda indirimli lüks eşyaların tanıtımını da yapabilir. Bir şey gerçek olamayacak kadar iyiyse büyük olasılıkla gerçek değildir.
- Rastgele yorumlar: Bir hesap gönderilerinize, içerikle ilgili olmayan yorumlar bırakıyorsa, büyük ihtimalle o hesap sahtedir.
Sahte hesaplar nasıl bildirilir?
Instagram ve LinkedIn gibi birçok sosyal medya platformu sürekli olarak hesap doğrulamayı iyileştirmenin ve orijinal olmayan kullanıcıları ve botları platformlarından çıkarmanın yollarını aramaktadır. Ancak sahte hesapları tespit etmenin en iyi yollarından birisi çok dikkatli olan kullanıcılardır.
Sahte bir profile denk gelirseniz bunları dört büyük sosyal medya sitesinde nasıl şikayet edebileceğinizi aşağıda belirttik:
Birisi sizin gibi davranıyorsa bu sayfayı ziyaret edin. Sahte bir hesap fark ederseniz, profil fotoğrafının altındaki üç noktalı düğmeye ve ardından “Bul, destekle veya şikayet et” veya “Sayfayı Şikayet Et” seçeneğine tıklayın.
- X (önceki adıyla Twitter)
Hesap adının yanındaki üç noktaya tıklayın ve talimatları takip edin.
Hesap adının yanındaki üç noktaya tıklayın ve sonra “Şikayet et” seçeneğine tıklayın.
Ya da sizi, işletmenizi veya çocuğunuzu taklit eden bir hesabı şikayet etmek için buraya tıklayın.
Hesap adı altında “Diğer”i ve ardından “Şikayet et/Engelle” veya “Kötüye Kullanım Bildir”i tıklayın.
Dolandırıcı takipçilere karşı elimizdeki en iyi panzehir, profilimizi özel yapmak ve ardından takip etmek isteyen herkesi ayrıntılı olarak incelemektir. Hayatın olağan akışı içerisinde bunu %100 yapma fırsatı bulamıyorsanız, çevrimiçi ortamda daha güvenli kalmak için yukarıdakileri aklınızda bulundurun.