İnternette her gün yeni bir anket ile karşılaşıyoruz. Ancak gerçek bir anketi sahte olandan nasıl ayırt edebilirsiniz? Anket dolandırıcılığı nasıl fark edilir?
Çevrimiçi anketler ve testler internette dolaşımda. Kurulumu hızlı ve ucuzdur, alıcılar için doldurması, araştırmacılar içinse yorumlaması kolaydır. Pazarlamacıların hedef kitleye ulaşmaları ve araştırmalar için popüler bir yöntem olmaya devam etmeleri şaşırtıcı değil.
Birçoğu gerçekten yasal ve hatta karşılığında para ödüyor veya başka ödüller veriyor. Özellikle ekonomik kriz yaşanılan bu zamanlarda her maddi katkının önemi var. Kendiniz ve aileniz hakkında verdiğiniz bilgilerin değerinin önemini bildiğinizi düşünürsek, belki de bu araştırmalara katılmak için başka (ve iyi) bir nedeniniz vardır.
Ancak, dolandırıcılar için yasal anketleri kendi amaçları için taklit etmek ve zararsız görünen birkaç soruya yanıt karşılığında “ödüller” sunmak çok hızlı ve kolay olduğundan, meşru bir anketi sahte bir anketten nasıl ayırt edebilirsiniz?
Dolandırıcılar parolalarınızı, kredi kartı bilgilerinizi veya kişisel bilgilerinizi çalmak, bilgisayarınıza veya başka bir cihaza kötü amaçlı yazılım yüklemek ya da sizi daha fazla spam posta listelerine eklemek istiyor olsun, risklerin ne olduğunu bilmek ve gerçek ile sahteyi ayırt etmek önemlidir.
Anket dolandırıcılığı ve yalanın işaretleri
Bu dolandırıcılık faaliyetleri, siber suçlular için giderek daha büyük bir iş haline geliyor. Yakın zamanda yapılan bir çalışma, tek bir suç şebekesinin, insanları kandırmak için 120 tanınmış markanın anketlerini ve eşantiyonlarını kullanarak küresel kurbanlardan ayda 80 milyon ABD doları kazandığını ortaya koydu.
İşte dikkat etmeniz gereken tehlike işaretlerinden bazıları:
- Dolandırıcılık genellikle, istenmeyen bir e-posta veya muhtemelen sayısız başka kurbana gönderilen SMS/mesajla başlar. Temel amacı, alıcıyı tıklayarak katılmaya ikna etmek olan bir kimlik avı mesajıdır.
- Gerçek olduğu izlenimi vermek ve kurbanı katılmaya teşvik etmek için genellikle tanınmış bir markayı öne çıkarır. Aralık 2022’de popüler bir anket dolandırıcılığı, bunu yapmak için çikolata üreticisi Cadbury markasını kötüye kullandı ve alıcılara kısa bir sınava girmeleri halinde “özel Yılbaşı Sihirli Çikolata Sepeti” kazanma şansı vaat etti.
- Dolandırıcılık, Cadbury Yılbaşı örneğindeki gibi veya Güney Amerika’da Haziran 2022’de toptancı Costco’nun sözde “40. yıl dönümü” kampanyası gibi gösterilen içerik cazibesi taşıyabilir.
- Ankete katılmaları halinde alıcılara para, hediye kartı, bir cihaz (örneğin iPad/iPhone), çekiliş hakkı, bir sonraki satın almada para veya var olmayan herhangi bir ödül vaadinde bulunulur. Ancak…
- Dolandırıcılar katılımcıdan, var olmayan ödülü alabilmesi için bir “işlem ücreti”, “vergi” veya “nakliye/taşıma” ücreti ödemesi talep edebilir.
- Mesaja tıklamak, kullanıcıyı gerçek bir markanın web sitesine değil, sahte bir web sitesine yönlendirir.
- Kurbanlara 500 dolarlık Ulta Beauty hediye kartı vaat eden bu dolandırıcılıkta olduğu gibi, kullanıcı genellikle sahte ankete giderken birçok kez yönlendirilir.
- Kurbanlardan genellikle anket/ödül teklifini sosyal medya veya diğer kişilerle paylaşmaları istenir, bu da dolandırıcılık yayıldıkça inandırıcılığını alıcıların gözünde artırır.
Anket dolandırıcılığı ve taşıdığı tehlikeler nelerdir?
Bu dolandırıcılıklardan birine yakalandıysanız, birkaç olası sonuç var. Başınıza şunlar gelebilir:
- Daha sonra sizi bir spam listesine eklemek için kişisel bilgileriniz istenebilir.
- Kimlik dolandırıcılığında ve/veya sonrasında kimlik avı girişimlerinde kullanılacak kişisel ve mali bilgileriniz istenebilir.
- Dolandırıcılık sitesini ziyaret ederek farkında olmadan cihazınıza kötü amaçlı yazılım yüklenebilir. Bazen, anket sitesi sahte AV uyarıları bile gösterebilir. Kötü amaçlı yazılım, bankacılık veya kripto hesaplar için oturum açma bilgilerinizi çalabilir, fidye ödemezseniz dosyalarınızı şifreleyebilir (fidye yazılımı), cihazınızı bir botnet’e dahil edebilir, vb.
- Ücretli anketlerin ayrıntılarını sizinle paylaşacak bir grup üyeliği gibi, olmayan bir şey için bir miktar para ödemeniz istenebilir.
- Örneğin, gerçek dışı bir ödül karşılığında küçük bir ücret ödemeniz istendiğinde, gelişmiş bir ücret dolandırıcılığına giriş yapmış olabilirsiniz.
Sonuç olarak, anket dolandırıcılıkları para veya veri kaybına yol açtığı gibi ayrıca paranızı geri almak için uğraşırken ve banka kartlarını iptal ederken duygusal sıkıntılar yaşamanıza da yol açar.
Kendinizi korumanın yolları
Yukarıda açıklanan bilgileri dikkate alarak, bir anket dolandırıcılığının işaretlerini fark etmek, güvende olmak için ne yapılması gerektiğini bilmek ve zarar görürseniz ne olabileceğini hesaplamak önemlidir. Şüpheli anketleri tespit etmek için aşağıdaki ipuçlarını dikkate alın:
- Gerçek olamayacak kadar iyi görünen tüm tekliflere dikkat edin. Sadece birkaç dakikalık çalışma için büyük bir nakit ödül veya pahalı bir hediye gibi.
- Yazım hatalarına veya zayıf dil bilgisine dikkat edin. Bu, vaat edilenin doğru olmadığının bir işareti olabilir.
- Kısaltılmış URL‘ler de sahtekarlığı gösterebilir.
- Zaman Sınırlı teklifler, dolandırıcıların kurbanları üzerindeki baskıyı artırmalarının başka bir yoludur.
- Bazı gönderilerde, basabileceğiniz “bize ulaşın” bağlantısı bulunmaz ve anketi kimin yaptığı belirsiz olabilir.
- Gönderen ücretsiz bir web posta hesabı kullanıyorsa, anket büyük olasılıkla bir aldatmacadır.
Ayrıca, güvende olmak için aşağıdaki adımları uygulayın:
- Bir arkadaşınızdan veya aile bireyinden gelmiş olsa bile, anket tekliflerine sorgulamadan güvenmeyin.
- Dolandırıcılık olarak rapor edilip edilmediğini veya gerçek olup olmadığını görmek için ödülü araştırın.
- Tüm cihazlara ve bilgisayarlara tanınmış bir şirketin güvenlik çözümünü yükleyin.
- İşletim sisteminizi ve uygulamalarınızı tüm bilgisayarlarda ve cihazlarda güncel tutun.
- Yalnızca Google Play ve App Store gibi resmi uygulama mağazalarına güvenin.
- Güncel tehditler hakkında bilgi sahibi olun. Bu, yararlı bir erken uyarı sistemidir.
- Tüm önemli hesaplar için çok faktörlü kimlik doğrulama (MFA) ile birlikte güçlü ve benzersiz parolalar kullanın. Dolandırıcılar parolalarınızı çalsalar bile, 2FA’nın etkin olduğu bu hesaplara erişim olasılıkları daha düşüktür.
- İstenmeyen mesajlar için arayan kimliğine/gönderen numarasına güvenmeyin.
- “Para” almak için asla ödeme yapmayın – bunlar her zaman dolandırıcılıktır.
En kötüsü olursa, güvenliği ihlal edilmiş kartların iptal işlemi için hemen bankanızı bilgilendirin veya önce bankacılık uygulamanız aracılığıyla kartları dondurun. Ve güvenliği ihlal edilme ihtimali olan tüm parolaları değiştirin.
Anketler, pazarlamacılar için yararlı bir yöntem olabilir, ancak tüketiciler için daha az önemlidir. Bunlara katılmak için çok iyi bir nedeniniz olmadıkça, tamamen kaçınmak en iyisidir.
Bununla birlikte, kesinlikle katılmanız gereken bir test:
