Çocuklar internette istenmeyen davranışların etkisini ve yeni dijital çağı anlamaları için sizin daha fazla zamanınıza ve paha biçilmez tecrübelerinize ihtiyaç duyar.
Ebeveynler ve çocukları arasında her zaman kültürel bir uçurum olmuştur. Ancak dijital yerliler, her şeyin birbiriyle bağlantılı olduğu bu dijital devrin içine doğduklarından muhtemelen bu uçurum son on yılda daha da fazla büyüdü.
Bu yeni dijital çağa uyum sağlamak zorunda kalan “dijital göçmenler” içinse dünyayı çocuklarının bakış açısından anlamak zor. Onların internette uygunsuz davranışlarda bulunması empati kurmak açısından durumu daha da zorlaştırabilir.
Ancak kopukluk gerçek olsa da aşılamaz değildir. İstenmeyen çevrimiçi davranışların etkisini anlamak ve anlatmak için çocuklarınıza zaman ayırarak paha biçilmez tecrübelerinizi onlarla paylaşabilirsiniz.
İnterneti kötü kullanmak ne anlama geliyor?
Kabul edelim, çoğu zaman çocuklar düşünmeden davranabiliyor. Ama zaten yaşları gereği bu olası bir davranış biçimidir. Araştırmacılar, davranışların kontrolünde önemli bir rol oynayan beynin frontal ve prefrontal kortekslerinin ergenlerde tam olarak gelişmediğine inanıyor. Sonuç mu? Daha fazla dürtüsellik ve risk alma.
Deneyimleyerek öğrenmeleri açısından risk almak her zaman kötü bir şey değildir. Ebeveynler için korkutucu olabilir ancak büyümenin önemli bir parçasıdır. Çocukların güven ve dayanıklılık geliştirmelerine ve iyi muhakeme etmenin önemini anlamalarına olanak tanır. Sorun, dürtüselliğin pervasızlığa dönüşerek çocukların ruhsal ve fiziksel sağlıklarını, potansiyel olarak mali durumlarını ve başkalarının hayatlarını tehlikeye atmasıdır.
Ne tür tehlikelerden bahsediyoruz?
Kişisel verilerin internette aşırı paylaşımı
Sosyal medya siteleri, çevrimiçi oyun ve sohbet odaları ve diğer platformlar çocukların kişisel bilgileriyle dolup taşıyor. Ve zorbalar, avcılar ve kimlik hırsızları bu bilgileri onlara karşı kullanmak için hazır bekliyorlar. Kimlik hırsızlığı özellikle çok yaygındır.
Yaklaşık bir milyon ABD’li çocuk 2022 yılında mağdur oldu ve bunun maddi karşılığı da 1 milyar doların üzerinde. Çocukların kişisel bilgileri özellikle yüksek talep görmektedir çünkü ABD’de bu bilgilere sahip olan çocukların kredi notu iyidir. Bu nedenle herhangi bir dolandırıcılıkta daha rahat kullanılabilir. Ayrıca çocukların, örneğin yeni banka veya kredi kartı hesapları açmak için bilgilerinin bu şekilde kötüye kullanılıp kullanılmadığını takip etme olasılığı daha düşüktür.
İnternette yabancılarla konuşmak
Kişisel bilgilerin aşırı paylaşılması, çocukları çevrimiçi olarak taklit eden dolandırıcıların da dikkatini çekebilir. Nadiren de olsa bu durum fiziksel dünyada istismara dönüşebilir ancak genellikle nihai hedef bir tür sextortion’dır. Bu, bir avcının bir çocuğu kendi müstehcen videolarını veya görüntülerini göndermeye ikna etmesiyle gerçekleşir. Bunlar ellerine geçtikten sonra, daha fazlasını ya da olası parayı talep edecekler ve talepleri karşılanmazsa söz konusu görüntüleri yayımlamakla tehdit edeceklerdir.
FBI, Ekim 2021’den Mart 2023’e kadar, reşit olmayanlara yönelik çevrimiçi finansal sextortion ile ilgili 13.000’den fazla rapor aldığını ve en az 20 intiharın kaydedildiği konusunda uyarıyor.
Çocuklar yaşlarını doğru söylemiyor
Birleşik Krallık düzenleyici kurumu Ofcom. ‘un araştırmasına göre, sosyal medya profili olan 8-17 yaş arası çocukların üçte biri yaşını doğru söylemiyor. Bunu genellikle arkadaşlarına uyum sağlamak ve FOMO’larını yatıştırmak için yapıyorlar. Buradaki problem, çocuklarınızın zararlı içeriklere ve yaşlarına uygun olmayan reklamlara maruz kalmasına neden olmasıdır. Ofcom’un da uyardığı gibi, sekiz yaşındaki bir çocuk 13 yaşında bir çocuk olarak hesap açarsa 13 yaşına geldiğinde yetişkinlere yönelik içeriğe erişebilecektir.
Sexting
İşte bu noktada ergen dürtüselliği gençlerin başını gerçekten belaya sokabilir. Araştırmalar, 13-17 yaş arası Amerikalıların yaklaşık 10’da 1’inin kendi rızaları olmadan müstehcen görüntülerinin paylaşıldığını iddia ediyor. Bu tür görüntülerin paylaşılması yasa dışıdır ve bunun yasal sonuçları olabilir. Ayrıca beraberinde getirdiği tüm duygusal sıkıntılarla birlikte sextortion ve siber zorbalığa da kapı açabilir.
Çocuklar arasında siber zorbalık
Zorbalık, birçok nedenden ötürü çocuklar arasında her zaman yaygın olmuştur. İnternet, bunun gerçekleşmesi için daha geniş bir akran yelpazesinden daha fazla fırsat yaratıyor. Araştırmalar, ABD’li gençlerin yarısının siber zorbalığa maruz kaldığını ortaya koyuyor. Bu durum duygusal ve fiziksel zarara ve özgüven kaybına neden olabilir. Yapay zekâ destekli deepfake nü fotoğrafların ortaya çıkması bu zorlukları daha da artıracaktır.
İnternette başkalarını dolandırmak
Bazen çocuklar, eylemlerinin sonuçlarını net bir şekilde anlamadan teknik bilgilerini kötü amaçlar için kullanabilirler. İngiltere Ulusal Suç Ajansı’nın (NCA) birkaç yıl önce yayımladığı bir rapor, dokuz yaşından küçük çocukların DDoS saldırıları düzenlerken yakalandığını ortaya koymuştu. Veri gaspı ve fidye yazılımı da dahil olmak üzere bazen ciddi siber saldırılardan suçlu bulunan gençlerin uzun bir listesi var. Bazen amaç para kazanmak bile değil, sadece çevrimiçi gruplardaki diğer kişilere övünmektir. Ancak ne olursa olsun bu yasa dışı bir harekettir. Ve sabıka kaydı, bir gencin hayatını uzun yıllar boyunca karartabilir.
Ebeveynler çocuklar için ne yapabilir?
Tüm bu davranışlar için bir ebeveyn olarak yapmanız gerekenler:
- Net temel kurallar belirleyin,
- Kendi dijital alışkanlıklarınızla örnek olun (yani, aşırı paylaşım yapmaktan ve riskli çevrimiçi davranışlarda bulunmaktan kaçının),
- Kullanımı izlemek ve uygunsuz içeriğe erişimi engellemek için gerektiğinde ebeveyn kontrollerini kullanın,
- Uygunsuz davranışların (cinsel içerikli mesajlaşma, aşırı paylaşım, siber zorbalık vb.) tehlikeleri ve çevrimiçi güvenliğin ve başkalarına saygı göstermenin önemi hakkında samimi bir şekilde konuşun,
Ek olarak:
- Çocuğunuzun çevrimiçi hesaplarını ayarlayın ve yaşına uygun olanları seçin (yaşı hakkında yalan söyleme riskini azaltmak için),
- Çocuklarınızı, kişisel bilgilerine dair işaretler için dark web’i izleyen bir kimlik koruma hizmetine kaydettirin (aşırı paylaşımın etkisini azaltmak için),
- Çocuklarınızın gizlilik ayarlarının hesaplarını kimlerin görebileceğini sınırladığından emin olun (zorbalara, avcılara ve dolandırıcılara maruz kalmayı azaltmak için),
- Çocuğunuzun bilgisayar korsanlığı becerilerini devlet veya özel kurslar aracılığıyla olumlu bir şekilde kullanabileceği yolların ayrıntılarını paylaşın (başkalarını hackleyebileceğinden endişeleniyorsanız),
- Cihazlarına saygın bir satıcıdan güvenlik yazılımı indirin,
- Uygulamaları yalnızca resmi mağazalardan indirdiklerinden emin olun.
Hepsinden önemlisi, iletişim kanallarını mümkün olduğunca açık tutun. Çocuklarınızın internette iyi ve kötü davranış arasındaki farkı anlamaları ve sizin de onları dinlemek için her zaman yanlarında olmanız önemlidir. Nihayetinde, bu sadece çocuklarınızı korumakla ilgili değildir. Bu durum onları, düşünceli, riskten kaçınan ve saygılı bir şekilde yetiştirmekle ilgilidir.
