Geçmişte ebeveynlerin çocuklarının dijital faaliyetleri konusunda fazla endişelenmelerine gerek yoktu. Evdeki merkezi bir bilgisayar internete açılan tek kapıydı ve takip etmek, denetlemek nispeten kolaydı. Sonra mobil cihazlar geldi. Şimdi çok daha büyük zorluklarla karşı karşıyayız. Hem çocuklarımız gözetimimizden uzak olarak internette daha fazla gezinme fırsatı buluyor hem de dijital dünyada daha fazla gizli tehlike var. Bu da ebeveyn kontrol yazılımını ebeveynler ve veliler için giderek daha cazip ve daha çok ihtiyaç duyulan bir seçenek haline getiriyor.
İşletim sistemi geliştiricileri bile artık bu alanda bazı işlevler sunsa da en eksiksiz özellik setleri güvenlik uzmanları tarafından tasarlanan üçüncü taraf çözümleridir. Doğru araçlar, çocuklarınızın güvenliğini artırmak ile onlara keşfetme, öğrenme ve sosyalleşme özgürlüğü vermek arasında bir denge kurmalıdır.
Neden bir ebeveyn kontrol yazılımına ihtiyacınız var?
Çocuklar cihazlarında her zamankinden daha fazla zaman geçiriyor. Pandemiden önce ABD’li çocukların ekran başında geçirdiği sürenin, günde yaklaşık dört saat olduğu tahmin ediliyordu. Aynı rapora göre, COVID dönemindeki kısıtlamalar sayesinde bu süre iki katına çıktı. Aynı zamanda teknoloji, pandemi sırasında gençler için bir can simidi oldu; birçoğu derslerini öğrenmek, arkadaşlarıyla bağlantıda kalmak ve en sevdikleri site ve uygulamalarda zaman geçirmek için teknolojiyi kullandı. Hoşumuza gitsin ya da gitmesin, teknoloji hayatlarının önemli bir parçası olmaya devam ediyor.
Her şeyde olduğu gibi, ebeveynler için en önemli nokta, tehlikelerin nerede olduğunu anlamak ve çocuklarının maruz kaldığı riskleri en aza indirmeye çalışmaktır. Görünüşe bakılırsa, endişelenecek çok şey var. Bu endişelerden bazıları şunlardır:
- Uygunsuz içerik. Bunlar cinsel içerikli materyaller, cinsiyetçi veya ayrımcı içerikler, rahatsız edici veya şiddet içeren görüntüler/videolar, kumar siteleri ve hatta küfürlü içerikler olabilir. Neyi uygunsuz bulduğunuz çocuğun yaşına ve olgunluğuna bağlıdır.
- Siber zorbalık. Ne yazık ki, zorbalık çoğu çocuk için hayatın bir gerçeğidir. Ancak çevrimiçi dünyada bu tehdit, yakın arkadaşların dışına doğru genişliyor. Bir AB araştırması, tüm çocukların yarısının yaşamları boyunca bir tür çevrimiçi zorbalığa maruz kaldığını iddia ediyor.
- İstismar. Çocuklar teknoloji konusunda bilgili görünebilir. Ama aynı zamanda internette tanıştıkları insanlara güvenmeye de yatkındırlar. Ne yazık ki bazı yetişkinler bu durumdan faydalanmaya hazırdır. Genellikle sosyal medya, mesajlaşma, oyun ve diğer uygulamalarda yaşıt biri gibi davranarak kurbanlarının güvenini kazanmaya çalışırlar.
- Fark etmeden veri sızıntısı. Muhtemelen hepimiz internette çok fazla paylaşım yapıyoruz. Ancak çocuklarımız bizden çok daha geniş bir dijital arkadaş çevresine sahiptir, bu da edindiği bilgileri kötü amaçlı kullanacak kişiler olabileceği anlamına gelir. Bir evcil hayvanın adı, ev adresi veya tatile gitme zamanı gibi zararsız bir şey bile dijital ve gerçek dünya saldırılarında kullanılabilir.
- Kimlik hırsızlığı ve kimlik avı dolandırıcılıkları. Çocuklarınız sosyal medya, mesajlaşma uygulaması ve e-posta hesabı açtıkları anda, hassas kişisel ve finansal bilgileri vermeleri veya kötü amaçlı yazılım yüklemeleri için onları kandırmak üzere hazırlanmış sahte mesaj bombardımana tutulur. Birçoğu ikna edicidir. Bazıları ücretsiz hediye vaadi ile ikna etmek için hazırlanmış olabilir.
- Aşırı ekran süresi – Bu durum çocuklarda göz problemleri, depresyon, aşırı yeme ve diğer fiziksel problemlerle ilişkilendirilir. Belki de en bariz olanı, bir ekrana yapışık olmak çocuklarınızın fiziksel dünyada etkileşime girmediği anlamına gelir, bu da duygusal ve sosyal gelişimlerine zarar verebilir.
Ebeveyn kontrol yazılımında dikkat etmeniz gerekenler
Piyasada, yukarıdaki zorlukların bir kısmı veya tamamı için yardımcı olacak pek çok çözüm vardır. Bu alanda ve daha geniş siber güvenlik alanında güvenilirliği kanıtlanmış bir markaya yatırım yapmak faydalı olacaktır. İyi bir başlangıç olarak aşağıdakileri göz önünde bulundurun:
- Uygulama kontrolleri yaşlarına uygun olmayan uygulamaları engellemenizi veya hangi uygulamalara ne kadar süreyle erişebileceklerini kontrol etmenizi sağlar. Günlük zaman sınırları, aşırı ekran süresini en aza indirmek için iyi bir fikirdir.
- Uygulama ve web kullanım raporları, çocuğunuzun çevrimiçi ortamda nerede vakit geçirdiğini daha iyi anlamanıza ve gelecekte engellenmesi gerekebilecek siteleri/uygulamaları belirlemenize yardımcı olabilir. Ayrıca yeni yüklenen uygulamaları da işaretlemelidir.
- Güvenli tarama, önceden kategorize edilmiş yaşa uygun olmayan sitelere erişimi engellerken çocuğunuzun internette gezinmesine yardımcı olacaktır. Burada, çocuğunuzun belirli sitelere erişim talebinde bulunabilmesi ve sizin de bunu duruma göre değerlendirmeniz faydalı olur.
- Konum belirleyici ve alan uyarıları, çocuğunuzun cihazlarının konumunu göstererek, size mesaj göndermeyi veya aramayı unutursa nerede olduklarına dair endişelerinizi gidermeye yardımcı olur. Bir diğer faydalı özellik de çocuğunuz bir bölgeye girdiğinde veya çıktığında cihazınıza gönderilen bildirimlerle fiziksel “bölgeler” oluşturma özelliğidir.
- Kullanımı kolay bir portal bulmacanın son parçasıdır ve ürünü sürekli olarak kolayca kurmanıza, yönetmenize ve yapılandırmanıza olanak tanır.
Konuşmak önemlidir
Onları internetin en karanlık köşelerinden koruyabilse de ebeveyn kontrol yazılımı çocuğunuzu sorumlu bir internet kullanıcısı haline getirecek sihirli bir değnek değildir. Hiçbir şey çocuklarınızla kuracağınız dürüst ve karşılıklı iletişimin sağlayacağı değerin yerini tutamaz. Onlara sadece yazılımı yüklediğinizi söylemeyin. Neden yüklediğinizi de söyleyin. Gördüğünüz tehlikeler hakkında açık bir şekilde konuşun ve birlikte bazı temel kurallar belirleyin. Anlattıklarınızı içselleştirdiğinden emin olun.
Daha da iyisi, arada bir teknolojiye ara verin. Çocuklarınızın keşfedebileceği, çevrimiçi olmayan harika bir dünya da var.
Patronunuz sahte olabilir mi? Deepfake nedir?
